हिवाळ्याच्या मंद थंडीत प्रयागराज नगरीत वेगळंच चैतन्य पसरलेलं होतं. महाकुंभच्या निमित्ताने संपूर्ण शहर भक्तिभावाने उजळून निघालं होतं. जिकडेतिकडे भगवे ध्वज फडकत होते, हरीच्या नामस्मरणाचा गजर ऐकू येत होता आणि गंगेच्या पाण्यात भक्तांची गर्दी लोटलेली होती.
पत्रकार अमोल पाटील या महाकुंभावर विशेष वृत्तांकन करण्यासाठी आलेला होता. मुंबईच्या एका प्रतिष्ठित वृत्तवाहिनीचा प्रतिनिधी असलेल्या अमोलला या सोहळ्याचं संपूर्ण रिपोर्टिंग करायचं होतं—कुंभमेळ्यातील व्यवस्थापन, धार्मिक विधी, साधू-संतांचे प्रवचन, आणि श्रद्धेचा महासागर दाखवणारे दृश्य.
पण यावेळचा महाकुंभ काहीतरी वेगळा वाटत होता.
पहिल्याच दिवशी, संध्याकाळच्या वेळी गंगेच्या किनारी फिरताना अमोलचं लक्ष काही साधूंच्या संभाषणाकडे जातं. तो मुद्दाम त्यांच्याजवळ जाऊन ऐकू लागतो.
"यावेळी काहीतरी वेगळं आहे."
"गर्दीपेक्षा जास्त काहीतरी आहे इथे."
"धर्मस्थळी सावध रहा."
अमोलने आधी अनेकदा अशा साधूंच्या गप्पा ऐकल्या होत्या, पण या वेळी त्याला काहीतरी वेगळं जाणवत होतं. त्यांच्या आवाजात एक प्रकारचा तणाव होता. तो पुढे सरकतो आणि एका वृद्ध साधूला विचारतो—
"महाराज, तुम्ही असं का म्हणताय? काहीतरी धोका आहे का?"
त्या साधूने त्याच्याकडे रोखून पाहिलं. त्याचा चेहरा निर्विकार होता, पण डोळ्यात काहीतरी खोल अर्थ दडलेला होता.
तो मंद हसला आणि फक्त एवढंच म्हणाला—
"जे दिसतं ते नेहमी खरं नसतं."
अमोल काही विचारायच्या आत तो गर्दीत नाहीसा झाला.
त्या रात्री त्याच्या हॉटेलच्या खोलीच्या दरवाज्याखाली एक चिठ्ठी आढळते.
"तुला जे शोधायचं आहे, ते गंगेच्या किनारी सापडेल."
अमोलच्या मनात प्रश्नांची वादळं उठतात. कोण पाठवतंय या चिठ्ठ्या? कोण त्याच्यावर लक्ष ठेवतंय? आणि सर्वांत महत्त्वाचं—या साधूंना नेमकं काय ठाऊक आहे?
दुसऱ्या दिवशी पहाटे तो गंगेच्या घाटावर पोहोचतो. तिथे तो वेगवेगळ्या साधूंना भेटतो. काहीजण त्याच्याशी मोकळेपणाने बोलतात, पण काहींनी एकतर त्याला टाळलं, किंवा मुद्दाम मौन बाळगलं.
गंगेच्या तीरावर फिरताना त्याला एका विचित्र साधूची चाहूल लागते. त्याचा वेशभूषा नेहमीच्या साधूंप्रमाणेच होती, पण त्याच्या हालचाली काहीतरी लपवण्यासारख्या वाटत होत्या.
अमोल त्याच्याजवळ जाऊन विचारतो—
"महाराज, आपण कुठल्या अखाड्याचे आहात?"
तो साधू एक क्षण थांबतो, आणि फक्त इतकंच म्हणतो—
"मी कुठल्याच अखाड्यातला नाही, पण सगळीकडे आहे."
इतकं बोलून तो गर्दीत मिसळतो. अमोल त्याच्या मागे जातो, पण काही क्षणांतच तो पूर्णतः गायब होतो.
त्या रात्री अमोल हॉटेलला परततो आणि त्याच्या बॅगेत काहीतरी अनोळखी वस्तू जाणवते. तो ती काढून पाहतो—
एक प्राचीन कागद, ज्यावर अर्धवट झाकलेली मुद्रा आणि संस्कृतमध्ये काही गूढ वाक्य लिहिलेली असतात.
महाकुंभचा मुख्य स्नानाचा दिवस उजाडतो.
गंगेच्या किनाऱ्यावर कोट्यवधी लोकांची गर्दी उसळलेली असते. महंत, नागा साधू, परदेशी श्रद्धाळू, आणि हजारो भक्त गंगेच्या पाण्यात स्नानासाठी उतरतात.
अमोल आधीच पोलिसांना सूचना दिली होती की काहीतरी संशयास्पद आहे. पण त्यांना कोणताही ठोस पुरावा नव्हता.
अचानक, अफवा उठायला लागतात—
"आज काहीतरी मोठं घडणार आहे!"
पोलिसांची धावपळ सुरू होते. गर्दीचा आवाज वाढतो. **प्रशासन तणावात येतं.
अमोल देखील गंगेच्या किनारी उभा राहून निरीक्षण करत राहतो. त्याचं मन अस्वस्थ असतं. अतूट गर्दीत काहीतरी अघटित होईल असं वाटत होतं.
…पण काहीही घडत नाही.
गंगेच्या पवित्र जलात लाखो लोक डुबक्या घेतात, प्रार्थना करतात आणि दिवस शांततेत संपतो.
अमोल गोंधळून जातो. साधू चुकीचे होते का? की त्यांच्या इशाऱ्यामुळेच सुरक्षा वाढली आणि संभाव्य कट अयशस्वी झाला?
तो त्या साधूंच्या झोपडीकडे परत जातो. पण ती संपूर्ण ओसाड झालेली असते—जणू काही तिथं कधीच कोणी राहिलं नव्हतं!
साधू कुठे गेले? ते खरंच अस्तित्वात होते का?
तो हॉटेलला परततो आणि दमून पलंगावर बसतो. मग त्याच्या नजरेस काहीतरी वेगळंच पडतं.
टेबलावर एक नवीन चिठ्ठी ठेवलेली असते.
"जे घडलं नाही, त्याचा अर्थ असा नाही की काहीच नव्हतं."
अमोल हळूहळू ती चिठ्ठी उघडतो. त्याच्या मेंदूत हजारो शक्यता उलगडायला लागतात.
(उर्वरीत पुढील भागात...)
Comments